AÇIK VERİ
Herhangi bir amaç için herhangi biri tarafından serbestçe erişilebilen, kullanılabilen, yeniden kullanılabilen, değiştirilebilen ve paylaşılabilen veriler.
AÇIK VERİ PORTALI
Bir veri kataloğu sağlayan, verileri yalnızca erişilebilir kılmakla kalmayıp, aynı zamanda kuruluşlar için bir yayınlama iş akışı sunan veri kullanıcıları için bulunabilir hale getiren açık verileri yayınlamak için kullanılan bir web platformu.
API- APPLICATION PROGRAMMING INTERFACE (UYGULAMA PROGRAMLAMA ARAYÜZÜ)
Makinelerin internet üzerinden makineler arası iletişim kurmasını sağlayan yazılım. API'ler, uygulamaların veri setinin tamamını indirmeden, yalnızca ihtiyaç duydukları verileri doğrudan okumasına olanak tanır.
BAĞLI AÇIK VERİ (LOD-LINKED OPEN DATA)
Genellikle herkesin görme yetkisine sahip olduğu herhangi bir veriye erişebildiği ve orijinal veri kaynağını bozmadan herhangi bir veriye ekleyebildiği sanal bir veri bulutu olarak tanımlanabilir. Bağlı Açık Veri (LOD), açık bir lisans altında yayınlanan ve yeniden kullanımını ücretsiz olarak engellemeyen bağlı veridir.
CSV- COMMA SEPARATED VALUES (VİRGÜLLE AYRILMIŞ DEĞERLER DOSYASI)
Her veri satırının yeni bir satırda olduğu ve her satırdaki değerleri virgülle ayırdığı, verilerin düz metin dosyasında depolandığı elektronik tablolar için standart bir biçim. Basit bir açık format olarak bilgisayarlar tarafından kolayca okunur ve açık verileri yayınlamak için yaygın olarak kullanılır.
DOSYA FORMATI
Dosya formatı, kullanıcılara nasıl görüntülendiğini değil, dosyanın dahili düzenini (formatını) ifade eder. Örneğin, CSV ve XLS dosyaları çok farklı yapılandırılmıştır, ancak bir elektronik tablo programında açıldığında benzer veya aynı görünebilir. Biçim, dosya adının veya uzantısının son bölümüne karşılık gelir.
ETİKET (TAG)
Etiket, bir bilgi parçasına veya bir dosyaya atanan bir anahtar kelime veya terimdir. Bu tür meta veri, bir öğeyi tanımlamaya yardımcı olur ve göz atarak veya arayarak bulunmasını sağlar.
İNSAN TARAFINDAN OKUNABİLİR (HUMAN READABLE)
İnsanlar tarafından kolayca okunabilen bir biçimdeki verilerdir. PDF gibi bazı insan tarafından okunabilen formatlar makineler tarafından kolayca okunmaz. Genişletilebilir İşaretleme Dili (XML) gibi bazı makine tarafından okunabilen biçimler insan tarafından okunamazken, Virgülle Ayrılmış Değerler (CSV) gibi bazı formatlar ise insan ve makine tarafından okunabilirdir.
JSON (JAVASCRİPT NESNE GÖSTERİMİ)
Karmaşık veri yapılarını tanımlayabilen, hem makine tarafından okunabilen hem de bir şekilde insan tarafından okunabilen, platformdan ve programlama dilinden bağımsız olan ve uygulamalar, programlar ve bilgisayar sistemleri arasında veri alışverişi için bir format haline gelen basit bir veri formatı.
MAKİNECE OKUNABİLİR (MACHINE READABLE)
İnsan müdahalesi olmaksızın bir bilgisayar tarafından kolayca işlenebilecek biçimdeki bilgi veya veriler. Verilerin makine tarafından okunabilmesi için organize bir şekilde yapılandırılması gerekir. Diğerlerinin yanı sıra CSV, JSON ve XML, bir bilgisayarın otomatik olarak okuyabileceği ve işleyebileceği yapılandırılmış verileri içeren biçimlerdir.
Fotoğraflar ve el yazısı belgeler gibi dijital olmayan materyaller tarandığında bile makine tarafından okunamaz. Örneğin, veri tabloları içeren bir PDF belgesi dijitaldir ancak tablolar hala yalnızca görüntü olduğundan makine tarafından okunamaz.
PDF (TAŞINABİLİR BELGE FORMATI)
PDF, çok platformlu bir dosya biçimidir. Basılı bir belgeye benzeyen ve görüntülenebilen, yazdırılabilen ve elektronik olarak iletilebilen metin veya metin ve grafiklerin elektronik görüntüsünü sağlayan bir PDF dosyası. PDF, makine tarafından okunamaz ve açık veri olarak kabul edilmez. Bkz. makine tarafından okunabilir.
UYGULAMA (APP- APPLICATION)
Web'de veya cep telefonlarında çalışmak üzere tasarlanmış, büyük veritabanlarına bağlanan bir yazılım parçası. Uygulamalar, açık verileri tüketmenin bir yoludur ve gerçek zamanlı, kişiselleştirilmiş ve konuma özeldir. Kitle kaynaklı uygulamalar, veri kümeleri oluşturmak, düzenlemek veya geliştirmek için de kullanılabilir.
ÜSTVERİ (METADATA)
Meta veriler, verilerin bulunmasını veya tanımlanmasını kolaylaştıran bir veri kümesi hakkındaki bilgilerdir. Meta veriler, başlık ve açıklama, toplama yöntemi, sınırlamalar, yazar, yayıncı, kapsanan alan ve zaman periyodu, lisans, yayınlanma tarihi ve sıklığını içerir. Meta veriler, veri kümesinin yapısını, veri öğelerini, oluşturulmasını, erişimini, biçimini ve içeriğini tanımlar.
XML
Genişletilebilir İşaretleme Dili, verileri İnternet üzerinden depolamak, taşımak ve paylaşmak için tasarlanmış esnek bir dosya biçimidir. XML hem insan hem de makine tarafından okunabilir.
VARSAYILAN OLARAK AÇIK (Open by Default)
Yalnızca gerekli mahremiyet, gizlilik ve güvenlik nedenleriyle verilerin saklanarak, vatandaşlar için değerli olan diğer tüm verilerin ve bilgilerinin açıklanması anlamına gelen bir açık veri ilkesi.
VERİ
Veriler listeleri, tabloları, grafikleri, çizelgeleri ve görüntüleri içerir. Veriler yapılandırılmış veya yapılandırılmamış ve organize edilmiş olabilir. Veriler, anlam çıkarmak ve bağlam ve içgörü sağlamak için analiz edildiğinde veya birleştirildiğinde “bilgi” haline gelir.
VERİ ANONİMLEŞTİRME
Veriler çok ayrıntılı bilgiler içerdiğinde, doğrudan veya dolaylı olarak bir kişi hakkında kişisel olarak tanımlanabilir bilgiler sağlayabilir. Bunu önlemek için, verileri yayınlanmadan önce, genellikle gizli bilgileri bir veri setinden kaldırarak anonimleştirme işlemi.
VERİ GÖRSELLEŞTİRME
Grafik, grafik veya gösterge panosu gibi verilerin görsel bir temsili, genellikle verilerle iletişim kurmanın ve temel özelliklerini ortaya çıkarmanın en kolay yoludur. Google Charts, Excel, ArcGIS, Tableau ve PowerBI gibi birçok görselleştirme aracı mevcuttur. Bir veri kümesinin görselleştirilmesini oluşturmak, değişkenlerin anlamlarına, aralarındaki ilişkilere ve verilerin doğasında bulunan hikayelere dikkat etmeyi ve verinin mesajının parıldamasını sağlayan görsel bir temsil tasarlamayı gerektirir.
VERİ SETİ
Veri seti, herhangi bir organize veri topluluğudur. En temel veri seti, bir tablodaki veri öğelerinden oluşur. Her sütun belirli bir değişkeni temsil eder. Her satır, o sütunun değişkeninin belirli bir değerine karşılık gelir.